Vì sao Apple, Google thu thập dữ liệu của người dùng di động?

Apple và Google không theo dõi điện thoại của bạn chỉ để phục vụ bạn tốt hơn. Họ còn thu thập các thông tin địa điểm của người dùng di động để các nhà quảng cáo có thể đưa ra các chương trình tiếp thị đến những khách hàng mục tiêu chuẩn xác hơn.

Những thông tin về việc Google và Apple sử dụng trạm thu phát sóng điện thoại di động để theo dõi hoạt động di chuyển, thông tin vị trí của người dùng, thậm chí cả khi những thiết lập cho phép thực hiện việc này bị tắt, đã gây ra những quan ngại về bảo mật thông tin cá nhân. Các hãng này đang cố gắng xoa dịu những lo ngại đó khi cho rằng họ thu thập các dữ liệu vị trí của người dùng di động ở các thời điểm khác nhau chỉ để cải thiện các tính năng dựa trên địa điểm: theo dõi vị trí của người dùng để làm các bản đồ chính xác hơn và đưa ra các kết quả tìm kiếm sát với mong muốn của người tìm kiếm hơn.

Nhưng đó chỉ là “một phần của sự thật”. Cả Apple và Google đã nhận thấy “mỏ tiền” từ những dữ liệu này bởi các nhà quảng cáo đang muốn nhắm tới thị trường điện thoại di động và muốn sử dụng dữ liệu địa điểm để đưa các quảng cáo của họ đến đúng các đối tượng mục tiêu hơn. Dựa trên các dữ liệu địa điểm của người dùng di động, các nhà quảng cáo có thể cung cấp các thông điệp quảng cáo tới những người họ quan tâm nhất ở những thời điểm và vị trí thích hợp nhất.

Địa điểm là chìa khóa để thành công trong quảng cáo di động, một thị trường đã sẵn sàng phát triển bùng nổ. Trong năm 2010, doanh thu quảng cáo trực tuyến toàn thế giới đã đạt mốc kỷ lục 26 tỷ USD, trong đó quảng cáo di động mới chiếm một con số nhỏ, chỉ 877 triệu USD. Nhưng doanh thu quảng cáo di động được dự báo sẽ tăng 120% trong năm 2011 và đạt 1,9 tỷ USD, theo hãng nghiên cứu thị trường IDC. Mặc dù Google đang chiếm 59% thị phần của thị trường quảng cáo di động nhưng gã khổng lồ tìm kiếm này đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ Apple, hãng hiện chiếm 19% thị trường quảng cáo di động.

Cả hai công ty này đều nhận thấy rằng quảng cáo dựa trên địa điểm sẽ rất quan trọng với tương lai của ngành quảng cáo di động. Tháng 3 vừa qua, Google đã đăng ký một bản quyền liên quan đến quảng cáo di động dựa trên địa điểm. AdMob, nền tảng quảng cáo di động gần đây được Google mua lại, cũng đã thử nghiệm quảng cáo dựa trên địa điểm ở Anh vào tháng 5 năm ngoái. Công ty này coi thông tin vị trí là một tài sản để làm cho quảng cáo di động trở nên hấp dẫn hơn với các nhà quảng cáo.

“Bạn sẽ thấy những quảng cáo rất ăn khớp với những nơi bạn đến”, Karsten Heide, chuyên gia phân tích của IDC nói, “các nhà quảng cáo sẵn sàng trả tiền vì điều đó.”

Trong khi đó vào năm 2008, Apple cũng đã đăng ký bản quyền hệ thống cho phép các nhà quảng cáo thực hiện các chiến dịch quảng cáo dựa trên dữ liệu địa điểm của người dùng di động. Hệ thống quảng cáo di động iAds của Apple hiện đang cung cấp dịch vụ quảng cáo địa điểm. Thông tin dữ liệu địa điểm thực sự là mảnh đất màu mỡ. Đó chính là lý do Apple đã đóng cửa không cho phép các nhà phát triển ứng dụng độc lập tiếp cận các khả năng địa điểm trên dòng máy iPhone của hãng này.

Sử dụng vị trí để tìm khách hàng không phải là mới trong ngành quảng cáo. Tiếp thị qua thư trực tiếp cũng dựa trên việc xác định được địa chỉ nhà để có thể gửi đi những tờ bướm quảng cáo. Nhưng dữ liệu địa điểm di động gây ra lo ngại lớn hơn nhiều với người dùng bởi vì người dùng di động cảm thấy họ luôn bị “theo dõi” ở khắp nơi.

Không như tiếp thị email trực tiếp, điện thoại di động có thể phát đi các quảng cáo dựa trên nơi bạn đang đứng, một mức độ xâm phạm sự riêng tư của người dùng thô bạo và thường xuyên hơn nhiều so với việc nhận được thư quảng cáo ở một địa chỉ cố định.

Nhưng ở khía cạnh khác, chuyên gia Karsten Heide cho rằng hình thức quảng cáo sử dụng dữ liệu địa điểm di động không chỉ tốt cho các nhà quảng cáo, các công ty làm dịch vụ quảng cáo mà còn hữu ích với cả người tiêu dùng. Bởi các quảng cáo sử dụng dữ liệu này không phải là quảng cáo ngẫu nhiên, mà đó thực sự là thông tin mà hầu hết người dùng đang quan tâm.

Tuy nhiên, lo ngại dữ liệu này sẽ ảnh hưởng đến quyền riêng tư của người dùng đang là vấn đề nóng bỏng ở Mỹ và nhiều quốc gia khác. Tháng 6 năm ngoái, Apple đã bị một số người dùng phàn nàn về việc sử dụng dữ liệu địa điểm của người dùng di động trong dịch vụ iAds của hãng này. Khi đó, Apple đã giải thích rằng các dữ liệu đó chỉ được lưu trong vòng 6 tháng và được lưu hoàn toàn vô danh. Hãng này cũng khẳng định rằng dữ liệu địa điểm của người dùng di động sẽ không được chia sẻ với bất kỳ nhà quảng cáo nào.

Tuy nhiên, vài ngày gần đây, Apple lại bị đưa trở lại “ghế nóng” sau khi có người phát hiện điện thoại iPhone thu thập dữ liệu địa điểm của người dùng thậm chí cả sau khi lựa chọn này bị tắt đi. Pete Warden và Alasdair Allan, hai chuyên gia bảo mật của Anh, gần đây tiết lộ các thiết bị dùng hệ điều hành iOS như iPhone và máy tính bảng iPad đang thu dữ liệu địa điểm của người dùng và lưu các dữ liệu đó trong vòng 10 tháng trong một file không được mã hóa. Khi iPhone hoặc iPad kết nối với laptop, file dữ liệu nhạy cảm này được copy vào laptop đó. Bất kỳ ai cũng có thể mở file đó và xem được dữ liệu đi lại của người dùng iPhone hoặc iPad đó. Tiếp cận dữ liệu này, người ta có thể biết được bạn đang ở đâu vào một thời điểm nào đó trong quá khứ. Đáng lo ngại hơn là cứ sau 12 giờ, các dữ liệu đó lại được chuyển ngược về cho Apple.

Các kỹ thuật thu thập dữ liệu địa điểm không phải là mới. Ví dụ, khi sử dụng một ứng dụng như Google Maps trên điện thoại Android, một số dữ liệu địa điểm của bạn được ghi và lưu lại để phòng khi kết nối mạng của bạn bị ngắt thì các hướng đi tiếp theo trên bản đồ sẽ không bị ảnh hưởng. Việc lưu lại dữ liệu cũng cải thiện được tốc độ xử lý của ứng dụng.

“Việc lưu lại các dữ liệu này sẽ tạo ra sự khác biệt rất lớn”, Andreas Schobel, Giám đốc công nghệ của công ty phát triển ứng dụng Android Catch.com nói. “Các kết nối điện thoại di động có độ trễ khá cao và việc lưu lại các dữ liệu địa điểm có thể giúp những ứng dụng sử dụng nguồn dữ liệu này nhanh hơn một hai giây với mỗi tin nhắn. Nhưng từ quan điểm của người dùng, việc lưu lại những dữ liệu này cũng gây ra lo ngại”.

Apple bị kiện vì theo dõi địa điểm

Hai người đàn ông Mỹ, ông Vikram Ajjampur ở Florida và William Devito ở New York vừa phát đơn kiện dân sự Apple về hành vi theo dõi địa điểm trên iPhone và iPad của họ.

Hai người này yêu cầu tòa án liên bang Mỹ ngăn chặn hành vi theo dõi địa điểm và yêu cầu Apple vô hiệu hóa tính năng đó trong phiên bản iOS tới – hệ điều hành di động được cài trên iPhone và iPad. Tuy nhiên, hai người này không yêu cầu Apple bồi thường bất kỳ thiệt hại nào.